AĞRI BİLETİ AL

Şehrin kazı çalışmalarında Tunç Çağı kadar dayanan ve Mezopotamya kültürü ile bağlantılı bir kültürü olduğunu yansıtan eserler bulunmuştur. Roma, Bizans ve Araplar gibi birçok milletin himayesine geçen Ağrı ili 11. yy'da Selçukluların eline geçmiştir. Türkiye'nin en doğusunda yer alan şehir Kars anlaşması ile Türkiye topraklarına katılmıştır.

Ağrı 1834 yılında bucak, 1869 yılında ilçe, 1927 yılında ise il olarak kabul edilmiştir. Adını ise ülkenin en yüksek dağı olan Ağrı dağından almıştır. Oldukça eski bir tarihe sahiplik etmiş olan Ağrı ili son derece zengin bir kültürü yansıtan tarihi yerlere sahiptir. Konaklayan her millete ait olan çeşitli yaşam ve kültürü yansıtan tarihi yansıtmaktadır. Gezilip görülmeye değer olan bu şehir Nuh Tufanına konu olduğu düşünülen Ağrı Dağını da sınırları içerisinde barındırmaktadır. Çeşitli eserlere ev sahipliği eden şehir çeşitli yaşam tarzlarını yansıtmaktadır.

Zengin bir kültüre sahip olmasında da tarihi geçmişinin büyük etkisi olmaktadır. İshak Paşa Sarayı, Eski Beyazıt Camii, Maya Mağaraları, Pirebat Höyükleri her ziyaretçinin büyük bir zevkle gezintiye dahil ettiği başlıca yerler arasında gelmektedir. Oldukça şık ve modern bir giyim tarzını benimsemiş bir halk yaşamı sürdürülmektedir. Doğunun en önemli illerinden birisi olarak her yıl binlerce ziyaretçiye ev sahipliği yaptığı gibi şehir halkına da son derece rahat ve bir o kadar da samimi bir yaşam tarzını ve de yaşam koşullarını sunmaktadır.

Doğu Anadolu’nun bir özelliği olan karasal iklimin en belirgin şekilde yaşandığı kentlerden biri olan Ağrı, Yukarı Murat Van bölümünün en önemli yerlerinden biridir. Doğu – batı şeklinde uzanmış olan dağlık sahalar nedeni ile iklim elemanları kentin kısa mesafelerinde bile farklılaşmaktadır. Hem sıcaklık hem de yağış üzerinde görülen bu değişiklikler, Ağrı ilinin iklim tipini de aynı şekilde etkilemektedir.

Kentte yüksekliğin çok olması nedeni ile genelde sert karasal iklim etkili olmakla beraber, yılın yarı döneminde sıcaklıklar 0 derecenin altında olmaktadır. Büyük bir dönemde soğuk ve sert bir iklim görülmesi nedeni ile Ağrı ili bitki örtüsü açısından da pek zengin değildir.

Ağrı’nın yıllık ortalama sıcaklığı 6,2 – 9,2 C arasında değişmekle beraber, yıllık ortalama yağış miktarı 521,8 mm olarak tespit edilmiştir. Hem Türkiye’nin hem de Doğu Anadolu Bölgesinin yıllık ortalama yağış miktarından daha az bir yağış miktarına sahip olan Ağrı’da, bu durum üzerinde yükselti ile topografik özellikler etkili olmuştur.

Türkiye’de hem en sert hem de en karasal iklimin görüldüğü Ağrı’da, Sonbahar ile İlkbahar çok kısa sürmekte olup Yaz mevsimi çok sıcak geçmektedir. Kente yağmurdan daha çok kar yağar ve buna bağlı olarak senenin ortalama 115 ile 125 günü kent karla kaplı olur.

En çok yağışı Nisan aylarında alan Ağrı, en kurak dönemini Ağustos ayında geçirir. Yılda 30 günü ise sisli geçiren kentte özellikle soğuk dönemlerde radyasyon sisleri görülür. Yükselti ve engebenin çok olmasına bağlı olarak kime elverişli değildir ve kentin su kenarları alanında kavak ile söğüt ağaçlarına rastlanmaktadır.

42.20 ile 44.30 doğu boylamları ve 39.05 ile 40.07 kuzey enlemleri arasında bulunan Ağrı, deniz seviyesine göre 1640 metre yükseklikte yer alır. Ağrı ili, Anadolu ile İran arasındaki bağlantıyı sağlar.

Coğrafi konumu itibariyle önemi de oldukça büyüktür. Kuzeyinde Kars, batısında Erzurum ile Muş, kuzey doğusunda Iğdır ve güneyinde ise Van ile Bitlis bulunur. Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan Yukarı Murat-Van bölümü içerisinde bulunan geniş Anadolu yaylasının devamının olması şeklinde düşünülebilir. Toplam yüzölçümü 11376 kilometre kare olarak ölçülmüştür. %46’sı dağlık alanlardan oluşan topraklarının, ’inde platolar, %29’unda ovalar ve %7’sinde de yaylalar yer alır.

Ağrı ili içerisinde oldukça karakteristik dağlar bulunur. Bunlardan en önemlileri ise Büyük ve Küçük Ağrı Dağı olarak bilinir. Bu dağlardan farklı olarak yüksekliği 3000 metreden fazla olan birçok yüksekliğe rastlamak mümkündür. Türkiye'nin en yüksek dağı olarak Ağrı Dağı da bu ilde bulunmaktadır.

Ağrı Dağı, Doğubayazıt ilçesinden 15 km uzaklıktadır ve Ağrı topraklarının toplamda 'i bu dağı oluşturur. Ağrı Dağı'nın denizden yüksekliği 5165 metre olarak ölçülmüştür. Tepe noktasında kükürt çok fazla olduğu için kar fazla tutmaz. Ancak diğer dağlarında yılın yoğun bir zamanı kar görülür. Türkiye'nin en geniş buzulu da buradadır.

Ağrı ili genel olarak dağlık bir araziye sahiptir. Oluşan çöküntüler ova oluşumuna neden olmuştur. Genel olarak tarım ve tahıl ekiminden ziyade, düzlük şeklinde yer alır.

Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Ağrı, bölgenin en önemli turizm kentlerinden biri olarak her yıl binlerce kişinin ziyaret akınına uğramaktadır. Hem doğal güzellikleri hem de kültürel ve tarihi güzellikleri sunan kent, Anadolu’nun Doğu Bölgesine açılan kapısı olarak bilinir. Sayısız Orta Asya Medeniyetlerinin geçiş noktasında bulunan Ağrı, efsanelere konu olarak tarihi ve doğal güzellikleri ile bölge insanlarına avantaj sağlar. Kentin hem jeolojik hem de tarihi yapısına bakıldığı zaman farklı turizm dalları ile karşı karşıya kalınır.

Urartu ve Hitit dönemlerinden kalan özel tarihi yazıtlar ile heykeller, o döneme dair bilgi edinilmesini sağlayarak tarihi geçmişin izlerini günümüze taşır. Bununla beraber birçok uygarlığın da izlerini taşıyan Ağrı’da, kültürel ve tarihi değerler ile beraber yaylalar da önem kazanmıştır. Ağrı’da dağ turizmi, kış turizmi, kayak turizmi, yayla turizmi, termal turizm gibi çeşitli fırsatlar hem ziyaretçilere hem de yöre halkına fayda sağlar.

Eski zamanlardan bugüne kadar gelen yaylacılık turizmi Ağrı’da günümüzde de devam eden bir geleneklerden biridir. Yöre halkının geçim kaynağının hayvancılık olması, otlak alanlarına ihtiyaç duymalarına neden olup yaylalara göç etmesini sağlar. Bu durum da yaylacılık turizminin gelişmesine yardımcı olmuştur. Bununla beraber şehirde sayısız kaplıcaların olması ise termal turizmin gelişmesine katkı sağlamıştır. Romatizma ve deri hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarının tedavisi için termal turizmden hem yaz hem de kış mevsimlerinde yararlanılmaktadır.

Ağrı  ili çevresi üzerinde ulaşımın sağlanması amacıyla yollar yapılmıştır. Ağrı iline Türkiye'nin her noktasından karayolu üzerinden ulaşım son derece kolay ve rahat bir biçimde mümkün olmaktadır. Ağrıya ulaşımda tercih edilebilecek kara yolu ulaşım seçenekleri arasında, düzenli olarak gerçekleştirilen otobüs seferleri yerini almaktadır.

Kara yolu üzerinden Ağrı iline özel araç vasıtası ile de ulaşımın gerçekleştirilmesi mümkün olmaktadır. Ağrı iline komşu il ve ilçelerden Ağrı'ya ve Ağrı'dan da komşu il ve ilçelere düzenli olarak gerçekleştirilen kara yolu ulaşımı sağlanmaktadır. Büyük kentlere de her gün düzenli bir biçimde gerçekleştirilmekte olan otobüs seferleri bulunmaktadır.

Ağrı, E-80 karayolu üzerinden direkt olarak Erzurum ve İran'a ulaşım mümkün olmakta olup ayrıca bu yoldan güney ve kuzey yönlerine ayrılmış durumda olan yollar üzerinden çevre illere ulaşım sağlanmaktadır. Karayolu ulaşımı Ağrı ilinde son derece gelişmiş bir duruma sahiptir. Ağrı il merkezinden geçmekte olan 100 numaralı devlet yolu, Ağrı'yı Erzurum ili üzerinden orta ve batı Anadolu'ya bağlamaktadır. Ağrı ilinin ikinci derecedeki karayolları arasında ise Doğu Beyazıt- Iğdır ve Kars yolu ile birlikte Ağrı- Pantos- Van ve Muş karayolları bulunmaktadır.

Hava Yolu İle Ulaşım

Hava yolu üzerinden Ağrıya seyahat etmek mümkün olmaktadır. Havayolu vasıtası ile Ağrı seyahati tercih edenler, İstanbul ve Ankara illerinden Ağrıya gerçekleştirilen ve Ağrıdan da bu illere gerçekleştirilmekte olan haya yolu seferlerinden yararlanarak seyahatlerini gerçekleştirme imkanına sahip olabilmektedirler.

İran ile Orta Asya pazarlarına yakın bir konumda bulunan Doğu Anadolu Bölgesi’nin en önemli kentlerinden biri olan Ağrı, bu pazarlara girme amacı taşıyan firmalar için büyük fırsatlar sunmaktadır.

Ağrı’da yaşayan halkın temel geçim kaynağını tarım ile hayvancılık oluşturmaktadır. Başlıca tarım ürünleri arasında arpa, buğday, şeker pancarı, kendir, pamuk, mısır, pirinç, kamış ve çavdar yer alır. Kentin en önemli geçim kaynaklarından olan hayvancılıkta özellikle koyun yetiştiriciliğine önem verilmektedir. Ağrı’da geniş otlak ve meralar yer aldığı için genellikle yaylalarda keçi, koyun, manda ve sığır yetiştirilmektedir.

Madencilik alanında da çok ciddi gelişmeler gösteren Ağrı’da kükürt, asbest, tuz, kükürt, maden suyu, ponza taşı, çimento taşı, sıcak su kaplıcası, kiremitin hammaddesi, tuğla, kireç ve linyit yatakları bol miktarda bulunmaktadır. Bu sayede hem ülkenin bu alanlardaki ihtiyacı karşılanır hem de yöre halkı daima iş ve kazanç elde etme fırsatı ile karşı karşıya kalır.

Ağrı’da sanayi daha çok yeni gelişmeye başlayan bir ekonomik daldır. İlk olarak 1984 yılında şeker fabrikası faaliyetlerine başlayarak sanayi alanında büyük adımı atmıştır. Daha sonra ise yem fabrikaları, tuğla fabrikaları, et – balık kurumları, un fabrikaları, tereyağı fabrikaları, hızar atölyeleri ve halı – kilim fabrikaları açılmaya başlamıştır. Asya’ya ve İran’a açılan bir kapı olan Ağrı, ulaşım alanında da önemli bir yere sahip olduğu için transit ticaretlerde çok sık tercih edilmektedir.