Aksaray'ı Tanıyalım

Tuz gölünün güneydoğusunda bulunan ve sonradan il olan Aksaray, eski volkanik dağlar ve bu dağlardan püsküren lavların meydana getirdiği platolar ile ovalardan oluşan alanlarda konumlanmıştır. Doğusunda Nevşehir, Niğde, batısında, Ankara, Tuz Gölü ve Konya, kuzeyinde Kırşehir, güneyinde ise yine Konya ile komşudur. Aksaray karasal iklim kuşağında olsa da Tuz gölü havayı biraz daha yumuşatmakla birlikte görsel açıdan da Aksaray’a güzellik katmaktadır.

Aksaray’ın Taşpınar ilçesi, halı dokumacılığı ile ünlü bir ilçe olup, özelliği dokunan kilimlerin tamamen yün ile dokunmasıdır. Yün iplerin renklendirilmesi ise doğal boyalarla yapılmakta olması da diğer bir özelliğidir.

Genel Bilgiler ve Tarihçe

Aksaray, çok eski devirlerden beri bir yerleşim merkezi olmuştur. Önemli bir ticaret merkezi olan şehir, sırası ile Asur, Hitit, Kapadokya Krallığı ve Roma İmparatorluğunun egemenliği altına girmiştir. 666’da İslam orduları tarafından fethedilmiştir. Bir süre Bizans ve İslam hâkimiyeti arasında el değiştiren Aksaray, 1076’ta Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından Selçuklu topraklarına katılmıştır.1318’de Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılması ile yöre Karamanoğullarının hâkimiyeti altına girmiştir. İlk defa 1398’de Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı topraklarına katılan şehir, on beşinci asırda kesin olarak Osmanlı yönetimi altına girmiştir. Fatih Sultan Mehmet Han, İstanbul’u fethedince, Aksaray halkının bir bölümü İstanbul’a yerleşmiş ve bu yere Aksaray semti adı verilmiştir.

Aksaray, Osmanlı Devleti zamanında Konya vilayeti Niğde sancağına bağlı kaza merkezi iken 1924 yılında il merkezi yapılmış, 1933’te ilçe merkezi olarak Niğde’ye bağlanmıştır. 15 Haziran 1989’da tekrar il merkezi haline getirilmiştir.

Kara Yolu Ulaşımı

Aksaray, doğu, batı, kuzey ve güney yönlerinden gelen karayollarının kavşağında ve Kapadokya’nın hemen girişinde yer alan bir ildir. Bu nedenle karayolu ulaşımı sık ve seçeneği olan bir ulaşım sağlamaktadır. Aksaray’a tüm illerden ulaşım mümkündür.

Kayseri-Aksaray arası 146 kilometre, Ankara-Aksaray arası 229 kilometre, İstanbul-Aksaray arası 711 kilometre, İzmir-Aksaray arası 722 Kilometredir.

Havayolu Ulaşımı

Havayolu ile ulaşım için en yakın havaalanının olduğu Nevşehir Kapadokya veya Kayseri havalimanlarına ulaşıp, oradan otobüs veya taksilerle Aksaray'a ulaşabilirsiniz.

Gezilip Görülecek Yerler

Selime Katedrali

Selime, Ihlara vadisinin bitiş noktasında bulunan ve Kapadokya ya gelen turistlerin uğrak yeri olan kiliseler ve manastır, bölgeyi mistik bir atmosfere büründürmektedir.

Kırkdamaltı Kilisesi

1283-1295 yılları arasında inşa edildiği bilinen kilisenin kitabesindeki bilgiye göre Tamara isimli bir prenses tarafından yaptırılmış olup, kilisenin bir diğer ismi Aziz George Kilisesi’dir. Kilisenin mimari yapısı altıgendir. İsa’nın yükselişi, İsa’nın çarmıha gerilişi ve Meryem’in ölümü kilisenin duvarlarına resim edilmiştir.

Ziga Kaplıcaları

Kaplıca, Ihlara Vadisi’nin zenginliklerinden biridir. Kaplıcanın bulunduğu bölgede, Bakanlar kurulu kararınca koruma bölgesi ilan edilmiş ve yapılanmaya izin verilmemiştir. Kaplıca suyunun sıcaklığı 47 derecedir. Mineraller bakımından zengin olan kaplıca suyu göz, metabolizma, romatizma ve kadın hastalıkları gibi rahatsızlıklara iyi gelmektedir. Şayet Ziga Kaplıcalarında konaklamaya karar verirseniz bölgedeki konaklama tesislerinde önceden rezervasyon yaptırmalısınız.

Karagedik Kilisesi

Kilise dik bir kaya üzerine yaslanmış şekilde inşa edilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda XI. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Bizans sanatının izleri görülen kilise keşfedilmeyi bekleyen tarihi bir atmosferdir.

Güvercin Kayası

Güvercin kayası, Aksaray ilinde bulunup, Çatal su Köyü sınırları içerisindedir. Kapadokya bölgesine gelen turistlerin ziyaret ettiği noktalardan biridir. Yüksek bir kaya kütlesinin üzerine kurulmuştur. Bölgede arkeolojik kazı çalışmaları gerçekleşmiş olup, yapılan kazılarda hayvan kemikleri gün yüzüne çıkarılmıştır.

Manastır Vadisi

Hristiyanlığın Anadolu’ya yayıldığı, Ortodoks mezhebi düşüncesinin temellerinin atıldığı ve manastır hayatının ortaya çıktığı ilk yerdir. Tarihler boyunca Manastır Vadisi Hristiyan halkın en yoğun olarak yaşadığı bölge olmuştur. Vadi boyunca 50’ye yakın kilise ve manastır vardır.

Eğri Minare

Aksaray merkezinde bulunan Eğri Minare, şehrin gezi duraklarından biridir. 1221-1236 yılları arasında yapıldığı tahmin edilir ve adını eğri yapısından almıştır. Kırmızı tuğladan inşa edildiği için yöre halkı tarafından Kızıl Minare olarak da adlandırılmaktadır. Minarenin yanındaki cami ise sonradan inşa edilmiştir. Pisa Kulesi’ni andıran Eğri Minare, turistlerin ilgi gösterdiği gezi noktalarından biridir.

Sümbüllü Kilise

Aksaray’ın sınırları içerisinde bulunan Sümbüllü Kilise’nin esasında bir manastıra ait olduğu düşünülmektedir. Hakkında pek bir bilgi bulunmamakla birlikte XI.-XII. yüzyıllar arasında yapıldığı tahmin edilmektedir. İncil’deki Mikail, Cebrail arasında Meryem, Meryem’in ölümü gibi sahneler kilisenin duvarlarında günümüze kadar gelmiştir.

Acem Höyük

Aksaray’ın en tarihi alanlarından biri olan Acem höyük, şehir merkezine yakınlığıyla gezmek için tercih edilen yerler arasındadır. Acem höyükte yapılan arkeolojik kazılarda, damgalar, boncuklar, altın, altın süs eşyaları, çanaklar, çömlekler, fildişi yapıtlar, heykelcikler ve evler bulunmuştur. Günümüzdeki devam eden kazılar ise, Ankara Üniversitesi tarafında yürütülmektedir.

Aksaray Müzesi

Zinciriye Medresesi’nde ziyaretçilere açık olan Aksaray Müzesi, 1985 yılında Müze Müdürlüğü’ne bağlanmıştır. O dönemlerden bugüne kadar müze görevini devam ettiren Aksaray Müzesi, Neolitik Çağ, Kalkolitik Çağ, Klasik, Roma, Helenistik ve Bizans çağlarına ait bulunan eserleri kendi bünyesinde toplamıştır. Ayrıca, Aksaray ve ilçelerinden toparlanmış olan giyim örnekleri, kilimler, halılar, çoraplar, paralar ve silahlardan oluşan bir koleksiyonu da ziyaretçileriyle buluşturmaktadır.

Nora Antik Kenti

Aksaray il merkezine 30 kilometre uzaklıkta olan Nora Antik Kenti, Hasan Dağı’nın eteklerinde bulunmaktadır. İçerisinde fazlasıyla kilise kalıntıları bulunmaktadır. Kalıntıların çoğu Bizans döneminden kalmıştır. Çeşitli freskler, kiliseler, akropol ve küçük kale günümüze kadar gelen yapılardandır.

Meşhur Yemekleri

Hububat üretimi Aksaray ilinin geniş bir alanına yayıldığı için hububat türü yemekler çok yapılır. Bamya çorbası, erişte, kuskus, mayalı hamur, mantı, soğanlama, sarığıburma ve höşmerim tatlısı en bilinen ve sık yapılan yemekleridir